Tarihi bir fotoğraf bu..
Çekilirken ben de oradaydım.
Yakından güzel bakın…
Çünkü bu yıl bu fotoğrafın 10’ncu yılı…
10 yıl evvel dünya tarihinin özgürlükler konusundaki son global dayanışma hareketinin fotoğrafı bu…
YAKINDAN BAKTIĞINIZDA
GÖRECEĞİNİZ BEŞ KİŞİ
Yakından baktığınızda en öndeki safta 3 siyasetçi göreceksiniz.
Soldan başlarsanız İsrail Başbakanı Netanyahu…
Onun 3 insan ötesinde Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas duruyor.
Onun çabucak yanında Türkiye Başbakanı Ahmet Davutoğlu…
Aralarında Almanya Şansölyesi Merkel’i görüyoruz.
Ve Fransa Cumhurbaşkanı Hollande…
Çok değil, 10 yıl evvel “Teröre karşı global dayanışmayı” temsil eden bu 5 siyasetçi artık, yalnızca 10 yıl sonra dünyanın parçalanmışlığını temsil ediyorlar…
Tarih tam olarak 11 Ocak 2015…
GEÇEN SALI EN BÜYÜK MEDYA
KATLİAMININ 10’NCU YILIYDI
Ondan 4 gün önce…
Yani 7 Ocak 2015 günü dünya tarihinin şahit olduğu en büyük “medya katliamı” yaşandı.
Fransa’nın en büyük mizah dergisi Charlie Hebdo’nun ofisine giren 2 terörist, mecmuanın neredeyse bütün yaratıcı takımını öldürdü.
Geçen Salı günü işte bu meşum günün 10’ncu yıldönümüydü.
O gün beni etkilemişti bu fotoğraf.
Ama bugün baktığım vakit çok diğer ve çok daha etkileyici bir şey görüyorum.
Bu fotoğrafta Türkiye-Avrupa Birliği-İsrail ve Filistin yan .ana, kol kola yürüyor.
Ne için?
Teröre karşı global bir dayanışma göstermek için.
CHARLİE HEBDO “GEBERTİLDİ Mİ”
YOKSA “GEBERTİLEMEZ Mİ ”
10 yıl evvel 12 çizeri hunharca katledilen Charlie Hebdo geçen Salı günü yani 7 Ocak 2025’de, farklı bir kapakla çıktı.…
Dünyada terörün sembolü olan Kalaşnikof bir silahın namlusu üzerinde oturan bir okuyucu gülerek mecmuasını okuyordu.
Üzerinde ise şu yazıyordu:
“Charlie Hebdo; Gebertilemez…”
Evet”Öldüremezsiniz” üzere vefatı romantikleştiren bir söz değil, “Gebertilemez” üzere vefatı aşağılayan bir söz kullanmalı tercih etmişlerdi.
Çünkü Charlie Hebdo, teröristlerin gözünde “Gebertilmesi gereken” bir şeydi…
O iki terörist “İslami Cihad” ismine bunu yapmıştı.
Ama çok değil, bundan yalnızca 10 yıl evvel, İslam dünyasının iki ülkesinin temsilcisi en ön sırada Charlie Hebdo’nun katledilen karikatüristleri için yürüyordu.
Yani basın özgürlüğü için…
KATLEDİLEN 12 ŞAHISTAN
BİRİ GÜZEL ARKAŞIMDI
O gün o sıranın biraz ardında ben de vardım.
Çünkü Charlie Hebdo Paris’teki öğrencilik yıllarımdan itibaren takip ettiğim mecmuaların başındaydı.
Derginin daha “Hara Kiri” olarak çıktığı günlerden beri topladığı bir koleksiyonum bile vardı lakin ne yazık ki Paris’te evimden çalınmıştı.
Orada bulunmamın özel bir nedeni daha vardı.
O katliamda öldürülen çizerlerden biri alan Wolinski arkadaşımdı.
Onunla son kere Bebek Otelinin altındaki, artık kapanmış olan Ambasador Restoranda başbaşa mükemmel bir yemek yemiştik.
Türkiye’yi çok seven bir mizahçıydı Wolinski…
ÜÇ DİNİN MENSUPLARINI DA KIZDIRAN
KARİKÜTERLER YAYINLAYAN DERGİ
Üzerinde çok düşünülecek bir fotoğraftır bu….
Çünkü bize şunu anlatıyor:
10 yıl evvel bu dünyada Müslümanları da Hristiyanların da Musevileri de çok kızdıran karikatürler yayınlayan bir mecmuadaki katliam için üç dine mensup siyasetçiler nasıl yan yana gelebilmiş o gün…
Hem de birinci sırada görüşebilmek için ortalarında yarış bile olmuş.
Bugün yaşadığımız şu vahşet ve cinnet hali içinde ibretle bakılması gereken bir fotoğraftır bu.
Ne yazık ki artık Gazze üzere bir vahşet bile dünyayı bir ortaya geçiremiyor.
O nedenle o günün kıssası de tıpkı biçimde bütün detayları ile bilinmesi gereken bir kıssa..
Fransa Cumhurbaşkanı Hollande o gün orada çekilen fotoğrafı imzalayarak bütün davetlilere gönderdi.
ELYSEE EVVEL KİMSEYE
DAVETİYE GÖNDERMEMİŞTİ
O güne ilişkin bir kaç. İlgi:
(*) Elysee Sarayı evvel kimseye davetiye göndermemiş. Büyükelçiliklere “İsteyen gelebilir” bildirisi iletilmiş.
Ancak daha sonra bunun memleketler arası bir şova dönüştürülmesi fikri ortaya çıkmış. Bunun üzerine 194 ülkeye merasime davet gönderilmiş.
(*) Bilhassa Cezayir, Tunus, Senegal, Birleşik Arap Emirlikleri ve Suudi Arabistan üzere İslam ülkeleri merasimde Hazreti Muhammed karikatürleri taşınabilir tasası ile çekimser davranmış.
(*) Bunun üzerine miting meydanına çok sayıda sivil polis sokulmuş ve merasim öncesi birtakım pankartlar toplatılmış.
O GÜN CUMHURBAŞKANI ERDOĞAN FRANSA
CUMHURBAŞKANINA HOLLANDE’A NE DEMİŞTİ
Olayın meydana geldiği 7 Ocak günü 3 kişi aramış. Birinci arayan Almanya Şansölyesi Angela Merkel olmuş. Onu Obama ve Putin izlemiş. Ondan sonraki gün arayan devlet temsilcisi yok. Yalnızca BM Genel Sekreteri Ban Ki-Moon ve Avrupa Konseyi Başkanı Tusk aramış.
Müslüman ülkeler ayın 9’unda, yani olayın üzerinden 48 saat geçtikten sonra aramaya başlamışlar.
9 Ocak günü arayanlar ortasında Cumhurbaşkanı Erdoğan var. Katar Buyruğu, Mısır Cumhurbaşkanı ve Ürdün Hükümdarı da o gün arayanlar ortasında bulunuyor.
Aramaya en güç karar veren Müslüman başkan ise Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas olmuş.
O 4 gün içinde arayanlarla yapılan konuşmaların zabıtları da tutulmuş.
Mesela Erdoğan, “Bu İslam’a yapılmış bir saldırıdır” demiş.
DAVUTOĞLU BİRİNCİ PROGRAMDA
KAÇINCI SIRADA YÜREYECEKTİ
Davutoğlu bir saat öncesine kadar ikinci sırada yer alıyordu.
Saat 14.00: Republique Meydanı’ndan başlayacak yürüyüşten bir saat öncesine kadar Elysee Sarayı Protokol Müdürü’nün önündeki yürüyüş planı şöyleydi:
Yürünecek caddenin genişliği elvermediği için devlet temsilcilerinin 2 sıra haline yürümesi kararlaştırılmıştı.
Öndeki sırada Fransa Cumhurbaşkanı Hollande ile birlikte Almanya, İtalya ve İngiltere başbakanları yürüyecekti.
İsrail Başbakanı Netanyahu ile Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas da birinci sıradaydı.
Ukrayna Cumhurbaşkanı’nın yeri ise ikinci sırada görünüyordu.
Yani merasimden bir saat öncesine kadar Türkiye Başbakanı’nın ikinci sırada yürümesi planlanmıştı.
İlginç bir detay daha. Protokolün hazırladığı listede Başbakan’ın eşinin ismi da bulunuyor. Demek ki ismi bildirilmiş, lakin sonradan vazgeçilmiş.
O gün bu bilgileri, Protokol müdürünün antetli kâğıda yazdığı plandan okuyarak yazmıştım.
DAVETLİLER İÇİN 38 BİN
EURO’LUK DOMUZSUZ BÜFE
O yürüyüşün detaylarını da yazmıştım o gün.
Davetliler tek tek Elysee Sarayı’nda merasim salonuna (Salle des fetes) alındılar.
Burada saat tam 13.00’te büyük bir büfe açıldı. Büfede şunlar vardı:
Balkabağı velute, karışık salata, kaz ciğeri, tavuk, karides ve pasta.
Müslüman ülkelerden gelen davetliler dikkate alınarak mönüye domuz etli yemek konmamıştı.
Yine farklı bir detay. Fransa Cumhurbaşkanlığı hesap verilebilir bir demokrasi anlayışına sahip olduğu için, o açık büfenin maliyetini öğrenmek de çok kolay olmuştu.
Servis dahil 38 bin Euro’ya mal olmuş.
UKRAYNA CUMHURBAŞKANI VE TÜRKİYE
BAŞBAKANI NASIL BİRİNCİ SIRAYA GEÇTİ
G
Davetliler Elysee Sarayı’ndan yürüyüş yerine giderken her şey protokola nazaran işliyordu.
Fotoğraf daha evvel oraya geldiği için duruş sıraları değişti.
Ukrayna Cumhurbaşkanı Poroşenko ve Türkiye Başbakanı Davutoğlu da o hengâme içinde birinci sıraya geçenlerden.
Böylece 30 metre genişliğindeki caddede safların sıklaştırılması ile 2 sıra fiilen tek sıraya indi.
NETANYAHU VIP OTOBÜSÜNE
KORUMALARI İLE BİNDİ
VIP davetlileri taşıyan otobüs Republique Meydanı’na giderken yolda enteresan insani şeyler oldu.
İsrail Başbakanı Netanyahu’nun müdafaaları da otobüse binip oturunca Fransa’nın eski Cumhurbaşkanı Sarkozy’nin eşi Carla Bruni Sarkozy aylakta kaldı. Bunun üzerine Hollande muhafazalardan kalkmalarını istedi.
Bu ortada Carla Bruni ile Ürdün Kraliçesi Rania ortasında sıcak bir çizme muhabbeti geçti.
Carla Bruni, Kraliçe Rania ile U2’nun solisti Bono ve top model Farida Khelfa aracılığıyla tanışmış.
Rania, “Çizmelerin ne harika” diyerek Carla Bruni’nin ayağındaki çok rock motosikletçi botlarına takılmış.
ABD DIŞİŞLERİ BAKANI SON
DAKİKADA OTOBÜSTEN NİÇİN İNDİ
Davetlilerden ikisi son dakikada yürüyüşe katılmaktan vazgeçmiş.
Bunlardan biri Amerika Birleşik Devletleri Adalet Bakanı.
Gizli servis, güvenliğini sağlayamayacağı kaygısı ile bakanın yürüyüşe katılmasına müsaade vermemiş.
Bu arada Fas Dışişleri Bakanı da “Tören yerinde Hazreti Muhammed karikatürleri var” gerekçesiyle otobüse binmekten son anda vezgeçmiş.
Ancak merasimde hiç bu türlü bir karikatür görünmedi.
Çünkü polis bu tar pankartları toplamıştı.
CHARLİE HEBDO ÇİZERLERİ
BUGÜN NASIL YAŞIYOR
Fransa’da çabucak hemen bütün gazete ve mecmualar katliamın 10’ncu yılı hasebiyle kapaklarını bu bahse ayırdı ve geniş evraklar yayınladılar.
Hiç elbet o katliam , Fransız medya dünyasında derin izler bıraktı.
Bugün Fransız gazetelerinde yayınlanan siyasi karikatür sayısı o güne nazaran yüzde 50 azaldı.
Charlie Hebdo ofisinde ise herşeyi değiştirdi.
Derginin adresi nerede kimse bilmiyor.
Çalışanların mecmuanın adresini aile üyelerine bile vermesi yasak.
Bina dışardan özel olarak korunuyor.
Ama içerdeki hayat daha da katı.
Hiç bir çalışan içerde güvenlik elemanlarıyla oturup bir plan yapmadan dışarda bir bir yere gidemiyor.
KARİKATÜR KATLİAMININ 10’NCU
YILINDA İSTİFA EDEN KARİKATÜRİST
Geçen Salı Charlie Hebdo katliamının 10’ncu yılını anmaya hazırlanırken , mizah medyasını sarsan bir olay yaşanıyordu.
ABD’nin en değerli ikinci gazetesi sayılan Washington Post’un Pulitzer ödüllü karikatüristi Ann Telnaes 4 Ocak günü gazeteden istifa ettiğini açıklıyordu.
Gazetesi bir karikatürünü yayınlamayı reddetmişti.
Telnaes ortalarında Amazon’un sahibi Jeff Bezos’un da bulunduğu 3 milyarderin Trump’ın önünde diz çökerek ellerindeki para keselerini ona sunmasını anlatıyordu.
Tabi o üç bireyden biri gazetenin sahibi Jeff Bezos olunca karikatür sayfaya girmemişti.
TRUMP İN AYAKLARININ
DİBİNDE YATAN MİKİ FARE
Telnaes tıpkı karikatürde Trump’ın ayaklarının tabanında küçük bir figür daha eklemişti.
Ölü üzere yüzüstü yatmış küçük bir Miki Fare…
Bir. Vakitler kıyılarımıza vurmuş küçük Suriyeli bebekle tıpkı konumda yatmış bir Disney figürü yani…
Watergate Skandalını ortaya çıkarmış, dünyanın en efsane genel yayın yönetmeni Ben Bradlee’nin gazetesinde mizahın mevtini anlatan küçücük bir leke üzere orada duruyordu.
EY AHALİ DEHŞET SİRKİ
ŞEHRİMİZE GELİYOR
Charlie Hebdo katliamının 10’ncu yılında bütün bunlar bize şunu anlatıyor.
Danyayı savaşa sürükleyen popülist önderler çağında artık mizaha yer yok…
Çünkü siyaset ve siyasetçinin kendisi mizah haline gelmişti bu dünyada…
Yeni komiklerimiz, alev alev yanan bir dünyanın karşısında yalnızca nevrotik kahkahalar atan Joker hızlı popülist önderler.
Güldüren değil ağlatan komikler…
Ekim ayında Atlantik mecmuasının kapağındaki desen işte tan bunu anlatıyordu.
İçinde hüzünlü fil bulunan bir sirk otomobilini dört nala Beyaz Saray’a hakikat süren Trump…
Arkada, Kont Drakula’ların, vampirlerin, Nesfaratu’ların karanlık bir Van Helsing sineması dekoru..
Bayanlar baylar, duyduk, duymadık demeyin…
Popülist önderlerin dehşet sirki kentimize geliyor…